รู้จักโรค ข้อเข่าเสื่อม อาการ สาเหตุ โรคข้อเข่าเสื่อม รักษา อย่างไร? ข้อเข่าเสื่อม รักษาหายไหม?
“โรคข้อเข่าเสื่อม” นับว่าเป็นโรคฮิตโรคหนึ่งในผู้สูงอายุ เนื่องจากการเสื่อมสภาพของเซลล์ตามอายุการใช้งาน ถึงแม้ว่าจะมีโอกาสเกิดขึ้นในผู้สูงอายุมากกว่าผู้คนวัยอื่น ๆ แต่โรคข้อเข่าเสื่อมก็สามารถเกิดขึ้นได้ในผู้ที่อายุยังน้อยด้วยเช่นเดียวกัน ในบทความนี้เราจะมาเรียนรู้เกี่ยวกับโรคข้อเข่าเสื่อม คืออะไร? มีสาเหตุและอาการเป็นอย่างไร? สามารถรักษาข้อเข่าเสื่อม หายขาดไหม? มาเจาะลึกถึงแนวทางและวิธีการรักษาข้อเข่าเสื่อมด้วยกันในบทความนี้เลย
เลือกอ่านหัวข้อเกี่ยวกับ โรคข้อเข่าเสื่อม
Add a header to begin generating the table of contents
ข้อเข่าเสื่อม คืออะไร?
โรคข้อเข่าเสื่อม (Knee Osteoarthritis) คือ ภาวะของโรคข้ออักเสบที่เกิดจากการเสื่อมสภาพของกระดูกอ่อนบริเวณข้อเข่าอันเนื่องมาจากการใช้งานเยอะ เป็นเวลานานและเป็นอวัยวะที่เปรียบเสมือนเบาะรองน้ำหนักของร่างกาย ดังนั้นจึงเกิดการเสื่อมสภาพลง ทั้งในด้านรูปร่าง โครงสร้าง การทำงานและการสึกหรอ เมื่อผิวกระดูกอ่อนเกิดการชำรุด กระดูกเสียดสีกัน ก่อให้เกิดอาการปวด บวม อักเสบ ข้อยึด หรือเสียงดังกรอบแกรบได้ ผู้ที่เป็นโรคข้อเข่าเสื่อมจึงไม่สามารถงอเหยียดได้สุด ปวดขัดและกระทบการใช้ชีวิตประจำวันเป็นอย่างมาก
ข้อเข่าเสื่อม เกิดจากสาเหตุอะไรได้บ้าง?
สาเหตุของโรคข้อเข่าเสื่อม สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย อาทิ
- การเสื่อมสภาพของเซลล์กระดูกอ่อนตามอายุที่มากขึ้น โดยเฉพาะในผู้ป่วยที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไป รวมทั้งกล้ามเนื้อและเส้นประสาทด้วย
- กรรมพันธุ์ ผู้ที่มีคนในครอบครัวเป็นโรคข้อเข่าเสื่อมมีโอกาสเสี่ยงในการเป็นโรคนี้ด้วย
- เพศ สามารถเกิดขึ้นได้ในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย โดยเฉพาะเพศหญิงในวัยหมดประจำเดือน เนื่องจากร่างกายผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจนได้น้อยลง
- ผู้ที่มีภาวะอ้วน หรือน้ำหนักตัวเกิน จะเกิดแรงกดที่กระทำต่อข้อเข่ามากกว่าผู้ที่มีน้ำหนักตัวปกติ ทำให้เซลล์กระดูกอ่อนเกิดการเสื่อมสภาพก่อนวัยได้
- ผู้ที่มีพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ไม่เหมาะสม เช่น การอยู่ในอิริยาบทเดิม ๆ เป็นระยะเวลาต่อเนื่องกันนาน ๆ การขึ้นลงบันไดบ่อย ๆ ผู้ที่ทำอาชีพยกของหนักเป็นประจำ เป็นต้น
- ความบกพร่องของข้อเข่า เช่น ข้อเข่าหลวม กล้ามเนื้อต้นขาอ่อนแรง เป็นต้น
การเกิดอุบัติเหตุที่ทำให้ข้อเข่าได้รับการกระแทก หรือได้รับบาดเจ็บที่ข้อเข่า หรือเส้นเอ็น - โรคประจำตัวบางชนิดที่เกี่ยวกับอวัยวะนอกข้อเข่า เช่น โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ โรคเก๊าท์ เป็นต้น
ข้อเข่าเสื่อม อาการ อย่างไร?
โรคข้อเข่าเสื่อม อาการจะค่อย ๆ เกิดขึ้นอย่างช้า ๆ ตามลำดับ
- เริ่มมีอาการปวดหัวเข่าขณะเคลื่อนไหว อาจจะมีอาการเป็น ๆ หาย ๆ หรือนั่งพักแล้วหาย แต่มักจะเป็นติดต่อกันเป็นระยะเวลาประมาณ 6 เดือน ในระยะนี้ผู้คนมักจะมองข้ามอาการไปพราะยังสามารถใช้ชีวิตได้ตามปกติ
- เริ่มมีเสียงดังกรอบแกรบ มาจากการเสียดสีของเยื่อบุผิวกระดูกอ่อนขณะเคลื่อนไหว ในระยะนี้จะมีอาการปวดหัวเข่ามากขึ้น
- เริ่มมีอาการติดขัด ข้อตึง ข้อยึด หรือเหยียดได้ไม่สุด โดยเฉพาะเวลาที่อยู่ในอิริยาบถเดิมเป็นเวลานาน หรือเป็นเฉพาะช่วงตื่นนอนในตอนเช้า แต่มักจะมีอาการเพียงแค่ระยะสั้น ๆ แล้วจะค่อย ๆ ดีขึ้น
- เริ่มมีอาการเสียวหัวเข่า หัวเข่าบวม ร้อน กดแล้วรู้สึกเจ็บ ในระยะนี้น้ำในเข่าจะมีมากขึ้น เวลาคลำก็จะรู้สึกแข็ง ๆ บวม หรืออักเสบ ผู้ป่วยจะเริ่มมีอาการเจ็บมากขึ้นขณะเคลื่อนไหว
- ข้อเข่าเริ่มผิดรูป โก่งงอ หรือขาลีบ ในระยะนี้ถือว่าเป็นอาการของโรคข้อเข่าเสื่อมที่ชัดเจนมากที่สุด ทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ มักจะมีอาการปวดมากเวลาเคลื่อนไหวร่างกาย
ข้อเข่าเสื่อม รักษาหายไหม?
โรคข้อเข่าเสื่อม ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ในปัจจุบันแต่ก็สามารถรักษาเพื่อควบคุมอาการ บรรเทาอาการปวดและช่วยให้สามารถใช้งานข้อเข่าได้ใกล้เคียงกับภาวะปกติมากที่สุด
แนวทางและวิธีการรักษาข้อเข่าเสื่อมมีอะไรบ้าง?
ข้อเข่าเสื่อม รักษาได้ 2 วิธี คือ การผ่าตัดและวิธีการที่ไม่ใช้การผ่าตัด ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับอายุของผู้ป่วย ระดับความรุนแรงของโรคและความพร้อมในการรักษา
- การผ่าตัดรักษาข้อเข่าเสื่อม เช่น การผ่าตัดให้ผิวข้อเข่าเข้ามาชิดกัน (Arthrodesis) การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่า (Arthroplasty) การผ่าตัดเปลี่ยนแนวกระดูก (Osteotomy) เป็นต้น ซึ่งวิธีการผ่าตัดนี้ ได้ผลดีและผู้ป่วยสามารถกลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้เป็นปกติ
- วิธีการที่ไม่ใช้การผ่าตัด เช่น การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต ไม่ว่าจะเป็นการลดน้ำหนัก การออกกำลังกาย การทำกายบริหาร ฯลฯ การทำกายภาพบำบัดเพื่อฟื้นฟูกล้ามเนื้อและบรรเทาอาการปวดโดยผู้เชี่ยวชาญ การทำอัลตร้าซาวด์ การใช้เลเซอร์ การใช้เฝือกอ่อนพยุงเข่า การรับประทานยา หรือฉีดยาตามแพทย์สั่ง เป็นต้น
สรุปเรื่องโรคข้อเข่าเสื่อม รักษาอย่างไร?
ถึงแม้ว่าโรคข้อเข่าเสื่อมจะเป็นโรคฮิตของผู้สูงอายุ แต่ก็อย่าลืมว่าโรคข้อเข่าเสื่อมสามารถเกิดได้กับคนทุกเพศ ทุกวัย โดยเฉพาะผู้ที่มีความเสี่ยงต่าง ๆ ดังนั้นเมื่อเกิดความผิดปกติขึ้นบริเวณข้อเข่า ถึงแม้ว่าจะไม่ใช่อาการที่รุนแรงมากนักแต่เป็น ๆ หาย ๆ มามากกว่า 6 เดือนขึ้นไป ไม่ควรมองข้ามอาการแรกเริ่มเด็ดขาด หากมีอาการรุนแรงมากขึ้น อาจทำให้เกิดความเจ็บปวดมากจนรบกวนการใช้ชีวิตประจำวันได้ ลองเข้ามาทำการปรึกษาแพทย์เฉพาะด้านในสถานบริการที่มีมาตรฐานและน่าเชื่อถือ เพื่อขอรับคำแนะนำ การตรวจวินิจฉัยหาสาเหตุ ประเมินการรักษาและวางแผนการรักษาที่เหมาะสมกับระดับความรุนแรงที่เกิดขึ้น สิ่งเหล่านี้จะช่วยให้คุณกลับมามีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นและใช้ชีวิตได้อย่างสนุกอีกครั้ง
